17 Kasım 2010 Çarşamba

Türkiye'de Geçmişten Günümüze Tarih Dergileri



Tarihe merakı ve bilgiye ihtiyacı karşılamak amacıyla yayınlanan dergiler, türkiye'de de önemli bir literatür oluşturuyor.

Bugün bazen sararmış bir fasikül veya eski bir cilt içinde, bir sahafta veya kütüphanemizde kıymetli yerini muhafaza eden bu mecmualar, hem içerdikleri bilgi hem de dönemlerinin anlayış ve ruhunu yansıtan bölümleriyle başvuru kaynağı olmayı sürdürüyor.

Resimli Tarih Mecmuası'ndan bir fotoğraf, 1950'lerde mola verdiğimiz bir zaman yolculuğuna çıkarıyor; Hayat Tarih'ten bir yazı, dönemin ünlü tarihçilerinden bir ses veriyor; Tarih ve Toplum'da ilk kez yayınlanan bir belgeyle, Popüler Tarih'ten heyecanlı bir makaleyle yolculuk sürüyor.

Birçok tarih dergisi, ömrü ne olursa olsun, zamanda iz bırakmış, iz bırakanlara tanıklık etmiş, hayata tarih düşmüş.

Türkiye'de süreli tarih yayıncılığı, Tarih-i Osmani Ercümeni Mecmuası'yla başlıyor (Nisan 1910 - Mayıs 1931). Ali Emiri Efendi'nin 1918'de çıkardığı Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası ise dört yıl yayımlanmış.

Arada uzun bir boşluk var. Latin harfleriyle hazırlanan ilk tarih dergisi Tarihten Sesler, Cumhuriyet'in ilanından 20 yıl sonra çıkıyor. Çok yazarlı olması özelliği ile, tarih dergiciliği anlayışında bir ilk olan Tarihten Sesler, geniş okur kitlesine ulaşıyor.

1950'ler, tarih dergilerinin altın çağı... Tarih Dünyası, Tarih Orduya Sesleniyor ve Tarih Sesleniyor, Resimli Tarih Mecmuası, Tarih Hazinesi bu yıllarda piyasaya çıkıyor. Sonra sırasıyla Tarih Aynası, Yeni Tarih Dünyası, Dün ve Bugün, Tarih-Coğrafya Dünyası, Yakın Tarihimiz, Tarih Konuşuyor, Tarihin Sesi, Tarih Dünyası, Tarihçi.

1956'da haftalık çıkan, 1965 Şubat'ında aylık yayımlanmaya başlayan Hayat Tarih Mecmuası ise, gelmiş geçmiş tüm dergiler içinde hâlâ aşılmamış bir tepe noktasını oluşturuyor.

Şevket Rado'nun sahibi olduğu, Yılmaz Öztuna yönetimindeki dergi, hem orjinal konuları hem görsel malzeme ve baskısı hem de döneminde 100 bini aşan satışıyla bir ilk. 1978'e kadar yayımlanan dergide ünlü imzaların yazdığı konular, ciddi arşiv malzemesi oluşturuyor.

1984'te Mete Tunçay'ın girişimleriyle yayımlanan Tarih ve Toplum, bugün Tarih ve Toplum-Yeni Yaklaşımlar adıyla yayın hayatına devam ediyor. 1994'te çıkmaya başlayan Toplumsal Tarih de, Tarih Vakfı tarafından aylık olarak yayımlanıyor.

Yine 1937'den bu yana dört ayda bir yayımlanan, Türk Tarih Kurumu'nun Belleten dergisini de, Türkiye'nin en uzun soluklu tarih dergisi olarak anmak gerekir.


Yıllarboyu Tarih Dergisi 1978 ve 1985 yılları arasında aylık yayımlanmış resimli popüler yakın tarih dergisidir.
Türk Dünyası Tarih dergisi Ocak 1987'den beri yayında.

Albüm Dergisi Şubat 1998 ve Haziran 1998 tarihleri arasında yayımlanmış aylık görsel kültür ve tarih dergisidir. Dergi 5 sayı çıktıktan sonra kapanmıştır.


2000-2007 arası yayımlanan Popüler Tarih ise, editörü Lütfü Tınç'ın kişisel gayretiyle, popüler tarih dergiciliğinde önemli bir başarı yakalamıştı.


Şubat 2009'da ilk sayısı yayınlanan NTV Tarih dergisi ise, Doğuş Yayıncılık Grubu'nun kaliteli yayın anlayışı ile popüler tarih dergilerinin en yenisi olarak yerini aldı.

Yararlanılan kaynaklar:
NTV Tarih dergisi Şubat 2009, Sayı: 1 - Türkiye'de geçmişten günümüze tarih dergileri maddesi
Türkçe Vikipedi'nin ilgili maddeleri

...alıntıdır...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder