Osmanlı'da Av Sadece Eğlence Değil Ayrıca Bir Denetlemeydi

III. Ahmed avda

IV. Mehmed ava giderken

Türkler'deki av merakı daha Hunlar'dan itibaren kurumsal bir yapıya bürünmüştü. Büyük Selçuklular'da sultanın av işlerini düzenleyen ve "emir-i şikar", yani "avcıbaşı" denen bir görevli vardı. Türkiye Selçukluları'nda da aynı ünvana sahip bir görevli bulunuyordu, ancak avcılık teşkilatı Türk tarihinde en üst düzeye Osmanlılar döneminde ulaştı.

Osmanlı sultanlarının sürek avlarına doğancı ve şikar görevlilerinden başka hasoda ağaları, peykler, zağarcılar, sekbanlar, solaklar ve yüksek rütbeli devlet erkanı ile yeniçeriler ve bostancılar katılırdı. Avı organize etmekle sorumlu çakırcıbaşı, şahincibaşı ve atmacacıbaşı denen av ağaları devlet protokolünde ön sıralarda yeralırlardı ve padişahın yakınında bulunma hakkına sahip idiler.

Hükümdarlarla birlikte bazen binlerce kişinin katıldığı avlar sadece bir eğlence olarak değil, askeri talim ve hazırlık şeklinde kabul edilirdi. Av, askerin ve halkın durumunu bizzat yerinde izlemek ve onların şikayetlerini dinlemek için de önemli bir vesileydi.

Osmanlı sultanlarının binlerce kişiyi bulan av maceralarına dair arşivlerimizde onbinlerce belge vardır. Bu belgelerden padişahların katıldığı avlar için daha aylar öncesinden hazırlıklar yapıldığı, herşeyin en ince ayrıntısına kadar düşünüldüğü anlaşılır.

Kaynak: Uğur Demir (HaberTürk Tarih - 17.10.2010 - Sayı:21)