Washington Anıtı’nda Bir Türk Hattatın Mermere İşlenmiş Yazısı

Sultan Abdülmecid

Amerika’daki “ilk” ve “en kalıcı” tanıtımı bundan tam 158 sene önce yaptığımızdan ve tanıtımın kahramanının Türk hattının en büyük isimlerinden biri, Kazasker Mustafa İzzet Efendi olduğundan haberdar mıydınız?

Sene 1853’tür ve Amerikalılar George Washington’un hatırasına dikecek oldukları devasa bir sütunda bütün memleketlerin temsil edilmesini istediler. Bunun için başkentlere haber yollanır ve her memleketten kendisine mahsus bir eser göndermeleri istenir.

Washington’daki Osmanlı temsilcisi Emin Bey, İstanbul’u Amerikalıların talebinden haberdar edince zamanın hükümdarı Sultan Abdülmecid, Türkiye’nin sütunda bir “hat”la temsil edilmesine karar verir.

Kazasker Mustafa İzzet Efendi

Hat, o devrin büyük sanatkarı Kazasker Mustafa İzzet Efendi’ye “celi talik” bir yazıyla yazdırılır. Levhada: “Devam-ı hulleti te’yid için Abdülmecid Han’ın / Yazıldı nam-ı paki seng-i balaya Vaşington’da” yani”Dostluğun devamını göstermek için, Abdülmecid Han’ın temiz adı Washington’da dikilen bu taşa yazıldı” denmektedir. Yazı sonra mermere işlenir, üzerine Abdülmecid’in tuğrası konur ve bir gemiyle Amerika’ya yollanır.

Yollama masrafı olan 390 kuruş, bugünün parasıyla 290 dolar tutmaktadır. Derken abidenin inşaatına başlanır, iş 1884’te tamamlanır ve öteki memleketlerden gelen kitabelerle beraber Kazasker’in yazısı da 169 metrelik sütuna yerleştirilir.

158 yıl öncesinin tanıtımının öyküsü işte böyle… Sultan Abdülmecid’in mermere hakkedilmiş ismi o zamandan beri Washington’daki abidenin üzerinde duruyor.

Mehmet Güntekin (HaberTürk Tarih – 01.05.2011 – Sayı:49)